ธรรมะเพื่อประชาชน

มงคลที่ 37 จิตปราศจากธุลี – ปล่อยวางในสรรพสิ่ง วันคืนล่วงไปๆ สรรพสิ่งและสรรพสัตว์ทั้งหลาย ล้วนมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้ใบหญ้า รถราบ้านช่อง คนสัตว์สิ่งของ สิ่งเหล่านี้ล้วนมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ เหมือนต้นไม้ที่เราเคยเห็นต้นเล็กๆ ไม่นานก็เจริญเติบโตขึ้น แผ่กิ่งก้านสาขาออกดอกออกผล ให้ความสดชื่นแก่ทุกชีวิต แต่ไม่นาน ดอกไม้ที่ดูสวยสดงดงามเหล่านั้น ก็เหี่ยวแห้ง ร่วงโรยไปตามกาลเวลา ชีวิตของเราก็เช่นเดียวกัน กำลังเปลี่ยนแปลงไปสู่ความเสื่อม เราจึงไม่ควรประมาทในชีวิต ควรหาโอกาสเพิ่มเติมความบริสุทธิ์ให้แก่ตนเองด้วยการฝึกฝนใจ ให้หยุดนิ่งทุกวัน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ใน กาฬกสูตร ว่า “สิ่งที่ได้เห็นได้ยินและได้ทราบทุกอย่าง ที่คนเหล่าอื่นหลงติดใจ สำคัญผิดคิดไปว่าเป็นจริงเป็นจัง ตถาคตเป็นผู้คงที่ในสิ่งเหล่านั้น หมู่ชนติดใจข้องอยู่ในสิ่งใด พระตถาคตทรงรู้เห็นในสิ่งนั้น แต่ความติดใจไม่มีแก่ตถาคตเลย” ทุกสิ่งทุกอย่างที่อยู่รอบตัวเรา ไม่ว่าจะเป็นสิ่งมีชีวิตหรือไม่มีชีวิตก็ตาม สิ่งเหล่านี้ล้วนไม่เที่ยง คงอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้นาน ไม่ช้าก็ต้องเปลี่ยนแปลงไป เพราะไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง ที่เราได้เห็น ได้ยิน ได้ฟัง ถูกต้อง ลิ้มรส สัมผัส ล้วนไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ไม่มีสาระแก่นสารอะไรทั้งนั้น แต่ชาวโลกทั่วไปยังยึดมั่นถือมั่นหลงใหลเพลิดเพลิน ทำให้มีสุขบ้าง มีทุกข์บ้าง วนเวียนกันอยู่ …

มงคลที่ 37 – จิตปราศจากธุลี – ปล่อยวางในสรรพสิ่ง Read More »

มงคลที่ 37 จิตปราศจากธุลี – เวลาและโอกาสที่พลาดไม่ได้ เราทุกคนโชคดีที่ได้เกิดมาพบพระพุทธศาสนา ได้ปฏิบัติตามคำสอนของพระบรมศาสดา และมีโอกาสได้เข้าถึงพระรัตนตรัย ใครก็ตามที่เข้าถึงพระรัตนตรัย ย่อมได้ชื่อว่าเป็นชาวพุทธที่แท้จริง แต่ถ้าใครยังเข้าไม่ถึงธรรมะ ก็ยังไม่ได้ชื่อว่าเป็นชาวพุทธที่สมบูรณ์ คำสอนของพระพุทธองค์จะทำให้ใจเราสงบระงับ การทำความดีด้วยการละชั่วด้วยกาย-วาจา-ใจ ไม่ทำสิ่งที่ไม่ดี ทำแต่ความดีด้วยกาย-วาจา-ใจ เท่านั้น ทำใจให้ผ่องใส เมื่อใจใสมากๆเข้า ก็จะเข้าถึงพระรัตนตรัย เข้าถึงพุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ สังฆรัตนะ ถ้าเข้าไม่ถึงพุทธรัตนะ ก็ไม่รู้จักพระพุทธศาสนา ไม่ถึงธรรมรัตนะ ก็ไม่ถึงสังฆรัตนะ ก็ไม่รู้จักแก่นแท้ของพระพุทธศาสนา ดังนั้นถ้าไม่เข้าถึงพุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ สังฆรัตนะ ก็ไม่ได้ลิ้มรสแห่งธรรม ซึ่งสิ่งนี้เป็นเนื้อแท้ของพระพุทธศาสนาทีเดียว พระโพธิสัตว์ได้กล่าวคำสุภาษิตใน สมิทธิชาดก ว่า “เรารู้เวลาตายไม่ได้โดยแท้ เวลาตายยังปกปิดอยู่ หาปรากฏไม่ เพราะเหตุนั้นเราจึงไม่บริโภคกามแล้วเที่ยวภิกษา เวลากระทำสมณธรรมอย่าล่วงเลยเราไปเสีย” ธรรมชาติของเวลามีปกติอยู่ 4 ประการ คือ 1.ให้ความเป็นธรรมแก่ทุกๆสิ่ง ไม่ว่าจะเป็นคน สัตว์ สิ่งของ หรือแม้กระทั่งตัวของมันเอง ได้กำหนดให้ ๒๔ชั่วโมงต่อหนึ่งวันเท่าเทียมกัน 2.คุณค่าของเวลาอยู่ที่ว่าใครจะสามารถใช้เวลาให้คุ้มค่า ควรแก่การเกิดมาเป็นมนุษย์มากกว่ากัน เพราะถึงแม้จะมีเวลาเท่ากัน …

มงคลที่ 37 – จิตปราศจากธุลี – เวลาและโอกาสที่พลาดไม่ได้ Read More »

มงคลที่ 37 จิตปราศจากธุลี – ปล่อยวางหมด ก็หมดทุกข์ สรรพสัตว์ทั้งหลาย ที่ยังต้องเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในวัฏสงสาร ต่างก็แสวงหาความสุขที่แท้จริง แต่ส่วนมากมักจะพบแต่ความสุขที่เป็นอามิส คือ ความสุขที่ยังมีความทุกข์เจือปนอยู่ เพราะอิงอาศัยวัตถุต่างๆ ทั้งที่เป็นคน สัตว์ สิ่งของ ที่รักที่ชอบใจ ถ้าหากแสวงหาได้มาตามต้องการ ก็จะบรรเทาความทุกข์นั้นได้ชั่วคราว แต่ถ้าไม่ได้มาก็จะเป็นทุกข์กังวลใจ บางครั้งเมื่อได้มาแล้วก็มีความกังวล เพราะจะต้องตามดูแลรักษาให้สิ่งนั้นอยู่กับตัวนานๆ จึงเป็นทุกข์เพิ่มขึ้นอีก ยิ่งรักมากก็เป็นทุกข์มาก หากสูญเสียไปยิ่งเป็นทุกข์หนักกว่าเดิม ฉะนั้นความสุขที่แท้จริงที่เป็นนิรามิสสุข จึงมีเพียงหนทางเดียวเท่านั้น คือ การได้เข้าถึงพระนิพพาน อันเป็นเอกันตบรมสุข เป็นความสุขล้วนๆที่ไม่มีทุกข์เจือปนเลย มีพุทธพจน์ที่ปรากฏใน คาถาธรรมบท ขุททกนิกาย ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สังสารวัฏอันมีเบื้องต้น เบื้องปลาย อันบุคคลผู้ไปตามไปอยู่ไม่รู้แล้ว เบื้องต้นก็ไม่ปรากฏ เบื้องปลายก็ไม่ปรากฏ สำหรับเหล่าสัตว์ผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องผูกไว้ ซึ่งโลดแล่นท่องเที่ยวไปอยู่” การปฏิบัติธรรมและบำเพ็ญเนกขัมมบารมี เป็นหนทางลัดที่จะทำให้เราหลุดพ้นจากกิเลสอาสวะไปสู่อายตนนิพพาน พระบรมโพธิสัตว์เจ้าทั้งหลาย ท่านจะต้องบำเพ็ญเนกขัมมบารมี เพื่อย่นย่อหนทางการบรรลุอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ เมื่อพระโพธิสัตว์บำเพ็ญเนกขัมมบารมีมากเข้าๆ จนกระทั่งบุญบารมีเต็มเปี่ยม ถึงคราวจะเสด็จออกผนวช สมบัติภายนอก ไม่ว่าจะเป็นปราสาทราชวัง ตำแหน่งพระเจ้าจักรพรรดิ …

มงคลที่ 37 – จิตปราศจากธุลี – ปล่อยวางหมด ก็หมดทุกข์ Read More »

มงคลที่ 38 จิตเกษม – ตัดอาลัยไปนิพพาน เวลาธรรมกายเป็นเวลาที่ทรงคุณค่ายิ่ง ที่เราจะมาปฏิบัติธรรมร่วมกัน หยุดใจไว้ในที่เดียวกัน คือ ที่ศูนย์กลางกายฐานที่เจ็ด แม้จะอยู่คนละสถานที่ แต่เราก็สามารถรวมใจเป็นหนึ่งเดียวกัน เพื่อให้กระแสแห่งความสุขและความบริสุทธิ์ของธรรมกายแผ่ขยายไปทั่วโลก การสร้างสันติสุขให้บังเกิดขึ้นไม่ใช่เรื่องเพ้อฝัน เป็นสิ่งที่เป็นไปได้ เพราะธรรมกายมีอยู่แล้วในตัวของมนุษย์ทุกคนในโลก โดยไม่จำกัดเชื้อชาติ ศาสนา ภาษาและเผ่าพันธุ์ หากทำใจให้หยุดนิ่งที่ศูนย์กลางกายได้ ย่อมเข้าถึงได้ทุกคน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ใน ขุททกนิกาย ธรรมบท ว่า อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ โก หิ นาโถ ปโร สิยา อตฺตนา หิ สุทนฺเตน นาถํ ลภติ ทุลฺลภํ ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน บุคคลอื่นใครเล่าจะเป็นที่พึ่งได้ เพราะบุคคลมีตนฝึกดีแล้ว ย่อมได้ที่พึ่งที่บุคคลได้โดยยาก การปฏิบัติธรรมเป็นเรื่องเฉพาะตน ที่เราจะต้องลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง จะทำแทนกันไม่ได้ เราทำเพื่อช่วยตนเองให้พ้นทุกข์ พ้นจากอำนาจกิเลสอาสวะ ฉะนั้นให้ตั้งใจปฏิบัติกันให้เต็มที่ อย่าประมาท อย่าปล่อยวันเวลาให้ล่วงไปเปล่าๆ ให้รีบแสวงหาที่พึ่งที่ระลึก คือ พระรัตนตรัยภายใน …

มงคลที่ 38 – จิตเกษม – ตัดอาลัยไปนิพพาน Read More »

มงคลที่ 38 จิตเกษม – ทำลายข่าย คือ ทิฏฐิมานะ (1) การเข้าถึงพระธรรมกาย คือ เป้าหมายของการเกิดมาเป็นมนุษย์ การปฏิบัติธรรมก็เพื่อให้เข้าถึงพระรัตนตรัยภายในตัว ซึ่งเป็นกรณียกิจ คือ กิจที่พึงกระทำอย่างยิ่ง และต้องทำบ่อยๆให้ต่อเนื่องสม่ำเสมอ ทำให้ได้ทุกๆวัน ใจเราจะละเอียดอ่อนบริสุทธิ์เพิ่มขึ้นไปตามลำดับ ใจจะมีพลังมีอานุภาพ เหมือนเกลียวคลื่นที่ซัดเข้าหาฝั่ง แม้จะอ่อนนุ่ม แต่ทรงพลัง สามารถทำลายสิ่งที่ขวางกั้นได้ การปฏิบัติธรรมก็เช่นกัน ต้องอาศัยความเพียรที่ต่อเนื่อง ไม่ช้าความเพียรนั้น ย่อมนำมาซึ่งความสำเร็จสมหวัง ในที่สุดเราจะเข้าถึงพระรัตนตรัยกันทุกคน มีวาระพระบาลีใน ปราภวสูตร ว่า ชาติถทฺโธ ธนถทฺโธ โคตฺตถทฺโธ จ โย นโร สญฺญาตึ อติมญฺเญติ ตํ ปราภวโต มุขํ นรชนใดกระด้างโดยชาติ กระด้างโดยทรัพย์และกระด้างโดยโคตร ย่อมดูหมิ่นแม้ญาติของตน กรรมสี่อย่างของนรชนนั้น เป็นทางแห่งความเสื่อม สิ่งที่คนทั่วไปหลงยึดถือ จนทำให้เกิดทิฏฐิมานะนั้น มีหลายอย่าง เช่น ชาติตระกูล ทรัพย์สมบัติ รูปร่างหน้าตา ความรู้ความสามารถ …

มงคลที่ 38 – จิตเกษม – ทำลายข่าย คือ ทิฏฐิมานะ (1) Read More »

มงคลที่ 38 จิตเกษม – ทำลายข่าย คือ ทิฏฐิมานะ (2) ความเพียรเป็นกุญแจดอกสำคัญ ที่จะทำให้เราล่วงพ้นจากความทุกข์ได้ ถ้าปราศจากความเพียรแล้ว ยากที่จะหลุดพ้นจากห้วงทุกข์ในสังสารวัฏนี้ไปได้ ฉะนั้น ความเพียรในการปฏิบัติธรรม จึงเป็นหัวใจสำคัญของการเข้าถึงธรรม เราจะรู้ได้ด้วยตัวของเราเองว่า เรามีความเพียรแค่ไหน ถ้าเราไม่ย่อท้อ หมั่นปฏิบัติธรรมสม่ำเสมอ เราย่อมจะเห็นการพัฒนาของใจที่ก้าวหน้าตลอดเวลา กระทั่งเข้าถึงพระรัตนตรัยภายใน และสามารถกำจัดกิเลสอาสวะที่หมักดองอยู่ภายในใจให้หมดสิ้นไปได้ มีวาระพระบาลีที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ใน คาถาธรรมบท ว่า นิธีนํว ปวตฺตารํ ยํ ปสฺเส วชฺชทสฺสินํ นิคฺคยฺหวาทึ เมธาวึ ตาทิสํ ปณฺฑิตํ ภเช ตาทิสํ ภชมานสฺส เสยฺโย โหติ น ปาปิโย ผู้มีปัญญาพึงเห็นบัณฑิตผู้กล่าวสอนชี้โทษว่า เป็นเหมือนผู้ชี้บอกขุมทรัพย์ให้ พึงคบบัณฑิตผู้มีปัญญาเช่นนั้น เพราะว่าเมื่อคบบัณฑิตเช่นนั้น ย่อมมีแต่คุณอย่างประเสริฐ ไม่มีโทษเลย การคบบัณฑิตยอดกัลยาณมิตรนั้น เสมือนการได้ต้นทางแห่งสวรรค์และพระนิพพาน เพราะกัลยาณมิตรจะคอยชี้ขุมทรัพย์ คือ ข้อบกพร่องในตัวเราที่ติดตัวมาข้ามภพข้ามชาติ เสมือนกระจกเงาที่สะท้อนให้เราเห็นสิ่งที่ควรปรับปรุงแก้ไขให้สมบูรณ์ขึ้น ถ้าหากมีกัลยาณมิตรผู้ชี้ขุมทรัพย์ให้ ต้องถือเป็นโชคดีของเราที่ได้สั่งสมบุญมาดี …

มงคลที่ 38 – จิตเกษม – ทำลายข่าย คือ ทิฏฐิมานะ (2) Read More »

มงคลที่ 38 จิตเกษม – ธรรมกาย ต้นแหล่งแห่งความบุริสุทธิ์ เราเกิดมาภพชาติหนึ่ง เพื่อแสวงหาธรรมกาย ซึ่งเป็นที่พึ่งที่ระลึกอันแท้จริง เป็นสิ่งที่ไม่มีวันเปลี่ยนแปลง เป็นสุขได้ด้วยตนเองและเป็นตัวตนที่แท้จริง สิ่งเหล่านี้ประชุมรวมอยู่ในธรรมกาย ธรรมกาย คือ แก่นของชีวิต เป็นชีวิตในระดับลึกที่อยู่ภายในตัวของเรา ทุกคนมีสิทธิ์เข้าถึงได้ หากฝึกใจให้หยุดนิ่ง หยุดได้เมื่อไรก็เข้าถึงได้เมื่อนั้น ไม่จำกัดด้วยกาลเวลา ถ้าเราเข้าถึงธรรมกายแล้ว ชีวิตเราจะสมบูรณ์ยิ่งขึ้น มีความสุขเพิ่มมากขึ้น จะมีความมั่นคงและความปลอดภัยในชีวิต คำว่า ธรรมกาย มีหลักฐานปรากฏอยู่ในปัจเจกพุทธาปทานตอนหนึ่งว่า… “นักปราชญ์เหล่าใด เจริญสุญญตวิโมกข์ อนิมิตตวิโมกข์ และอัปปณิหิตวิโมกข์ ไม่บรรลุความเป็นพระสาวกในศาสนาของพระชินเจ้า นักปราชญ์เหล่านั้นย่อมเป็นพระสยัมภูปัจเจกพุทธเจ้า ผู้มีธรรมใหญ่ มีธรรมกายมากมาย มีจิตเป็นอิสระ ข้ามห้วงทุกข์ทั้งมวลได้ มีจิตโสมนัส มีปกติเห็นประโยชน์อย่างยิ่ง” คำว่า สุญญตวิโมกข์ คือ สภาวะที่ใจหลุดพ้นจากกิเลสอาสวะ ไม่ยึดมั่นถือมั่น เพราะพิจารณาเห็นสรรพสิ่ง โดยความเป็นอนัตตา คือ เมื่อเข้าถึงธรรมกายแล้ว ธรรมจักษุเกิดขึ้น จะเห็นด้วยตาของธรรมกายว่า สรรพสิ่งทั้งหลายในโลกนี้เป็นอนัตตา บังคับบัญชาได้ ไม่มีสาระแก่นสาร ใจจึงคลายความยึดมั่นถือมั่นในสรรพสิ่งเหล่านั้น ยึดเอาพระนิพพานเป็นอารมณ์ …

มงคลที่ 38 – จิตเกษม – ธรรมกายต้นแหล่งแห่งความบริสุทธิ์ Read More »

มงคลที่ 38 จิตเกษม – พากเพียรเถิดให้เกิดบุญบารมี ความขยันหมั่นเพียร เป็นทางมาแห่งความสำเร็จ เป็นวิริยบารมีที่นักปราชญ์บัณฑิตทั้งหลายต่างประพฤติปฏิบัติสืบต่อกันมา โดยเฉพาะความเพียรในการขจัดกิเลสอาสวะออกจากใจ ถือเป็นภารกิจหลักที่สำคัญของมนุษยชาติ ยิ่งเพียรพยายามชำระกาย วาจา ใจ ให้สะอาดบริสุทธิ์มากเท่าใด เราจะมีโอกาสหลุดพ้นจากการเป็นบ่าวเป็นทาสของพญามารได้มากเท่านั้น ดังนั้น เราจึงต้องทุ่มเทชีวิตจิตใจสั่งสมบุญบารมี และเพียรพยายามอย่างสุดกำลัง เพื่อให้บรรลุมรรคผลนิพพาน พระธรรมปาลเถระได้กล่าวธรรมภาษิตไว้ว่า “ภิกษุหนุ่มรูปใดแล เพียรพยายามอยู่ในพระพุทธศาสนา เมื่อสัตว์ทั้งหลายนอกนี้ พากันหลับแล้ว ภิกษุหนุ่มนั้นตื่นอยู่ ชีวิตของเธอไม่ไร้ประโยชน์ เพราะฉะนั้น บุคคลผู้มีปัญญาระลึกถึงคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย พึงประกอบศรัทธา ศีล ความเลื่อมใส และการเห็นธรรมเนืองๆเถิด” ความเพียรใดเป็นไปเพื่อพระนิพพาน ความเพียรนั้นเป็นยอดของความเพียร เพราะเป็นสิ่งประเสริฐที่นักปราชญ์บัณฑิตทั้งหลายต่างสรรเสริญ นักสร้างบารมีที่ดีต้องให้ความสำคัญกับการทำความเพียรเป็นชีวิตจิตใจ โดยถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของลมหายใจเลยก็ว่าได้ จะปล่อยตัวปล่อยใจไปตามกระแสโลกไม่ได้ เราต้องเป็นต้นแบบที่ดีให้กับชาวโลก โดยคิดที่จะฝึกฝนตนเองทุกรูปแบบ เหมือนการเดินทางไกล ในขณะที่คนอื่นกำลังหลับใหล เราจงตื่นขึ้น ในขณะที่เขาลุกเราจงเดินก้าวต่อไป เมื่อมีผู้ก้าวตามมาพวกเราก็ถึงจุดหมายเรียบร้อยแล้ว อย่างนี้ถึงจะเรียกว่าเป็นผู้นำบุญยอดกัลยาณมิตร ผู้จะนำความสว่างไสวมาให้แก่โลก ส่วนความเพียรในการประกอบอาชีพ ทำธุรกิจการงาน หรือการศึกษาเล่าเรียนนั้น เป็นเพียงการช่วยเหลือตนเอง ให้ดำรงชีวิตอยู่อย่างมีความสะดวกสบายเท่านั้น เป็นภารกิจที่ยังติดข้องอยู่ในเบญจกามคุณ ยังเกี่ยวข้องอยู่กับรูป เสียง …

มงคลที่ 38 – จิตเกษม – พากเพียรเถิดให้เกิดบุญบารมี Read More »

มงคลที่ 38 จิตเกษม – ปล่อยวางอย่างพระอริยะ การเดินทางในสังสารวัฏเป็นการเดินทางที่ยาวไกล ยากที่ใครๆจะหาเบื้องต้น ท่ามกลางและเบื้องปลายได้ ไม่รู้ว่าเดินทางมาถึงจุดไหนแล้ว ใกล้จะถึงจุดหมายปลายทางแล้วหรือยัง ก็ไม่มีใครทราบ ท่านถึงใช้คำว่า เวียนวน เพราะไม่รู้ว่าจะไปสิ้นสุดตรงไหน ต้องเกิดแล้วตาย ตายแล้วเกิด วนเวียนอยู่อย่างนี้นับภพนับชาติไม่ถ้วน ที่เป็นเช่นนี้ เพราะชีวิตยังไม่พบที่พึ่ง ที่ยึด ที่เกาะอย่างแท้จริง ไม่มีหลักของชีวิต จึงต้องลอยคว้างอยู่ในทะเลแห่งความทุกข์ มองหาฝั่งแห่งความสุขไม่เจอ แต่ถ้าใครได้เข้าถึงพระธรรมกาย มีพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง ชีวิตก็จะพบกับความสุข ความปลอดภัย ไม่ต้องเสียเวลากับเรื่องไร้สาระ มุ่งตรงสู่จุดหมายปลายทางของชีวิต คือ อายตนนิพพาน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ใน ขุททกนิกาย ธรรมบท ว่า อจิรํ วตยํ กาโย ปฐวึ อธิเสสฺสติ ฉุฑฺโฑ อเปตวิญฺญาโณ นิรตฺถํว กลิงฺครํ ไม่นานหนอ กายนี้จักนอนทับแผ่นดิน ร่างกายนี้ปราศจากวิญญาณ ที่ถูกทอดทิ้งแล้ว ราวกับท่อนไม้ไม่มีประโยชน์อะไร สังขารร่างกายที่เราอาศัยใช้ในการสร้างบารมีในโลกนี้ ประกอบไปด้วยมหาภูตรูปสี่ คือ ธาตุดิน น้ำ …

มงคลที่ 38 – จิตเกษม – ปล่อยวางอย่างพระอริยะ Read More »

มงคลที่ ๓๖ จิตไม่โศก – ไม่ควรหวังในสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ การได้อัตภาพเป็นมนุษย์นั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า เป็นการยาก แต่การที่จะดำรงภาวะของความเป็นมนุษย์ให้บริสุทธิ์บริบูรณ์ได้นั้น ยากยิ่งกว่า เพราะจะต้องดำรงตนให้รอดปลอดภัยจากอุปัทวันตรายทั้งหลาย หมั่นประคับประคองตน ให้ตั้งมั่นอยู่ในความดีเป็นสัมมาทิฐิ สั่งสมบุญกุศลเพื่อเป็นเสบียงในการเดินทางไกลในสังสารวัฏ และบุญกุศลจะเกิดอย่างเต็มที่ เมื่อใจเราบริสุทธิ์ผ่องใสไม่มีมลทินใดๆ เป็นใจที่หยุดนิ่งอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่เจ็ด ดังนั้นใจหยุดนิ่งจึงเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง มีวาระพระบาลีที่ท่านกล่าวไว้ใน กัณหเปตวัตถุ ว่า “กษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทร คนจัณฑาล คนเทหยากเยื่อ และคนอื่นๆ จะไม่แก่ ไม่ตาย เพราะชาติของตนไม่มีเลย ชนเหล่าใด ร่ายเวทมนตร์ ชนเหล่านั้นและชนเหล่าอื่น จะไม่แก่และไม่ตาย เพราะวิชาของตนก็ไม่มีเลย แม้พวกฤๅษี เป็นผู้สงบ มีตนสำรวมแล้ว มีตบะ ฤๅษีผู้มีตบะเหล่านั้น ย่อมละร่างกายไปตามกาล พระอรหันต์ทั้งหลาย มีตนอันอบรมแล้ว ทำกิจเสร็จแล้ว ไม่มีอาสวะ ยังทอดทิ้งร่างกายนี้ไว้” ธรรมดาของชีวิตมีเกิดขึ้น ตั้งอยู่และเสื่อมไป ตามกฎของไตรลักษณ์ คือ มีเกิด แก่ เจ็บ ตาย …

มงคลที่ ๓๖ จิตไม่โศก – ไม่ควรหวัง ในสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ Read More »

มงคลที่ 38 จิตเกษม – สำคัญที่ดวงจิต มนุษย์เรามีองค์ประกอบด้วยกันสองส่วน คือ กายและใจ สองส่วนนี้มีทั้งความเหมือนและความต่าง กายนั้นเป็นรูปธรรม มีสภาพไม่เที่ยง เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป โดยที่ไม่มีใครสามารถยับยั้งได้ ส่วนใจเป็นนามธรรม มีสภาพซัดส่าย ไม่หยุดนิ่ง โดยสภาพที่แท้จริงแล้ว แม้ว่ากายจะดับแต่ใจดวงนี้ไม่เคยดับสูญ กลับเคลื่อนย้ายจากกายเดิมไปสู่สภาวะใหม่ คือ สภาพที่เรียกกันว่า “วิญญาณ” ความต่างที่น่าพิศวงอีกประการหนึ่งของกายและใจ คือ กายนั้นแม้จะมีการเปลี่ยนแปลงจากเกิดไปสู่ความดับและเป็นรูปธรรม ที่ไม่มีใครสามารถบังคับบัญชา หรือโน้มน้าวให้เป็นอย่างที่เราต้องการได้ ผิดกับใจที่เป็นนามธรรม แม้มองไม่เห็นได้ด้วยตาเปล่า แต่พร้อมที่จะยอมรับการฝึกฝน หากคนผู้นั้นพร้อมที่จะฝึกฝนอบรมใจ และเมื่อฝึกฝนจนกระทั่งละเอียดอ่อนนุ่มนวลควรแก่การงาน ก็สามารถที่จะโน้มน้าวไปที่ไหนก็ได้ตามต้องการ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสสอนพระเมฆิยเถระ ซึ่งปรากฏใน เมฆิยสูตร ว่า “ชนผู้มีปัญญา ย่อมทำจิตที่ดิ้นรน กลับกลอก อันบุคคลรักษาได้ยาก ห้ามได้ยาก ให้ตรง ดุจช่างศรดัดลูกศรให้ตรง จิตที่พระโยคาวจรยกขึ้น จากอาลัย คือ กามคุณห้า แล้วซัดไปในวิปัสสนากัมมัฏฐาน เพื่อละบ่วงมาร ย่อมดิ้นรน ดุจปลาอันนายพรานเบ็ด ยกขึ้นจากน้ำแล้วโยนไปบนบกดิ้นรนอยู่” …

มงคลที่ 38 – จิตเกษม – สำคัญที่ดวงจิต Read More »

มงคลที่ ๓๖ จิตไม่โศก – หมดโศก เพราะหมดอาลัย ชาวโลกต่างมีความปรารถนาอันสูงสุด คือ ต้องการพบความสุขที่แท้จริง โดยไม่รู้เลยว่า มีอยู่ในตัวของทุกคน ไม่ว่าเขาจะมีเชื้อชาติ ศาสนาและเผ่าพันธุ์ใด เพียงปฏิบัติธรรมเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย ซึ่งเป็นกายที่สวยงาม เป็นกายของลักษณะมหาบุรุษ จะปรากฏเหมือนกันทั้งรูปร่าง หน้าตา อานุภาพ ถ้าทุกคนในโลกปฏิบัติจนเข้าถึงพระธรรมกายในตัว จะทำให้มีดวงใจเป็นหนึ่งเดียวกัน ทั้งความคิด คำพูด และการกระทำ ซึ่งจะมีความบริสุทธิ์เหมือนกันหมด ทั้งมีความรัก ความปรารถนาดีต่อกันอย่างแท้จริง ไม่มีความรังเกียจเดียดฉันท์ เบียดเบียนซึ่งกันและกัน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ใน ติณกัฏฐสูตร ว่า อนมตคฺโคยํ ภิกฺขเว สํสาโร ปุพฺพา โกฏิ น ปญฺญายติ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสญฺโญชนานํ สนฺธาวตํ สํสรตํ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สงสารนี้ไม่มีที่สุดและเบื้องต้น อันใครๆก็รู้ไม่ได้ เบื้องต้นและที่สุดของเหล่าสัตว์ ผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องปิดกั้น ผูกพันด้วยตัณหาแล่นไป ท่องเที่ยวไปย่อมไม่ปรากฏ ผู้รู้ได้อุปมาไว้ว่า หากมีบุรุษปั้นมหาปฐพีนี้ให้เป็นก้อน ก้อนละเท่าเม็ดผลกระเบา แล้วนำมาวางเรียงกัน …

มงคลที่ ๓๖ จิตไม่โศก – หมดโศก เพราะหมดอาลัย Read More »

มงคลที่ 38 จิตเกษม – ผู้มีจิตเกษม ผู้ที่ถูกคุมขัง เมื่อได้รับอิสรภาพหลุดพ้นจากเครื่องพันธนาการแล้ว ย่อมมีอิสรเสรี มีความสุขกายสบายใจฉันใด ผู้ที่ทำพระนิพพานให้แจ้ง หลุดพ้นจากกิเลสเครื่องร้อยรัดทั้งหลายแล้ว ย่อมมีจิตเกษมฉันนั้น     ผู้รู้ทั้งหลายตั้งแต่พระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระอรหันต์ทั้งหลาย ท่านเป็นผู้มีจิตเกษมจากโยคะ หลุดพ้นจากกิเลสเครื่องร้อยรัดทั้งปวง จึงมีแต่ความปลอดโปร่งเบาสบาย เหมือนยกของหนักลงจากบ่าได้ หรือเหมือนหลุดพ้นจากเครื่องผูกมัดมาได้ มีความสุขกายสุขใจ เพราะสภาวะใจใสบริสุทธิ์ ไม่ขุ่นมัว มีอุเบกขาธรรม ไม่ยินดียินร้ายในโลกธรรมทั้งหลาย ซึ่งเป็นผลที่เกิดจากการทำสมาธิ ภาวนาจนถึงจุดที่จิตมีความเกษม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ใน พันธนสูตร ว่า     “นักปราชญ์ทั้งหลายไม่ได้กล่าวว่า เครื่องจองจำที่ทำด้วยเหล็ก ทำด้วยไม้ และทำด้วยหญ้า เป็นเครื่องจองจำที่มั่น     นักปราชญ์ทั้งหลายกล่าวว่า ความรักใคร่ในแก้วมณีและกุณฑล ความอาลัยในบุตรและภรรยาทั้งหลาย เป็นเครื่องจองจำที่มั่น พาให้ตกต่ำ เป็นเครื่องจองจำที่ผูกหย่อนๆ แต่แก้ยาก     นักปราชญ์ทั้งหลายตัดเครื่องจองจำเช่นนั้นแล้วออกบวช เป็นผู้ไม่มีความอาลัย เพราะละกามทั้งหลายได้”     ชีวิตเราเหมือนถูกจองจำ โดยมีโลกเป็นคุกขนาดใหญ่ ทันทีที่เราลืมตาดูโลก เราต้องผจญกับภัยนานาชนิดที่พร้อมจะทำให้เราถึงแก่ความตายได้ในทุกอนุวินาที เหมือนคนลอยคออยู่กลางทะเลที่มีคลื่นลมโหมกระหน่ำ …

มงคลที่ 38 – จิตเกษม – ผู้มีจิดเกษม Read More »

มงคลที่ ๓๖ จิตไม่โศก – ความโศกสิ้นสุด เมื่อจิตหลุดพ้น การเดินทางไปสู่จุดหมายปลายทาง คือ อายตนนิพพาน เป็นสิ่งที่ต้องอาศัยกำลังบุญมากๆ บุญน้อยไปไม่ถึง ต้องมีกำลังบุญเต็มเปี่ยมจึงจะไปถึงได้ บุญจะเต็มเปี่ยมได้เร็ว ย่อมขึ้นอยู่กับการทำบุญถูกอู่แห่งทะเลบุญ ถูกทักขิไณยบุคคล และต้องทำบ่อยๆ ทำซํ้าแล้วซํ้าอีก ทำทั้งทาน ศีล ภาวนา ทำไปจนหมดอายุขัย แม้ละโลกแล้วไปสู่สุคติภพ ยังต้องไปทำงานละเอียดกันต่อ และเมื่อถึงเวลาก็ลงมาเกิดสร้างบารมีอีก เราจะสร้างบารมีกันไปอย่างนี้อีกนับภพนับชาติไม่ถ้วน กระทั่งบารมีเต็มเปี่ยมบริบูรณ์ เราจึงจะหลุดพ้นจากการบังคับบัญชาของพญามาร เหมือนลูกไก่หลุดออกจากกระเปาะฟองไข่ จะเป็นอิสระจากอาสวกิเลส และจากอวิชชาอย่างสมบูรณ์ เช่นนี้จึงจะสามารถไปถึงที่สุดแห่งธรรมกันได้ มีวาระพระบาลีใน ขุททกนิกาย อุทานคาถา ว่า “ความโศก ความร่ำไร ความทุกข์อันมากมายนี้มีอยู่ในโลก ก็เพราะอาศัยสัตว์หรือสังขารอันเป็นที่รัก เมื่อไม่มีสัตว์หรือสังขารอันเป็นที่รัก ความโศก ความร่ำไร ความทุกข์เหล่านี้ย่อมไม่มี ผู้ใดไม่มีสัตว์หรือสังขารอันเป็นที่รักในโลก ผู้นั้นย่อมเป็นผู้มีความสุขปราศจากความเศร้าโศก เพราะเหตุนั้นผู้ใดปรารถนาความไม่โศกอันปราศจากกิเลสดุจธุลีแล้ว ไม่พึงทำสัตว์หรือสังขารใดในโลกให้เป็นที่รักเลย” สรรพสัตว์ทั้งหลายที่มีความทุกข์อยู่นี้ เพราะมีความผูกพัน ในคน สัตว์ สิ่งของ จึงต้องติดบ่วงแห่งทุกข์ แม้พญาราชสีห์ หากติดบ่วงของนายพรานแล้ว …

มงคลที่ ๓๖ จิตไม่โศก – ความโศกสิ้นสุด เมื่อจิตหลุดพ้น Read More »

มงคลที่ 38 จิตเกษม – ฉลาดคิด จิตจึงหลุดพ้น สิ่งทั้งมวลล้วนมาจากความนึกคิดในจิตใจ ทำให้เกิดจินตภาพที่กว้างไกลไร้ขอบเขต ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของความสำเร็จทั้งปวง เมื่อใส่ความพยายามเข้าไปในความปรารถนาอันแรงกล้าแล้ว ความสำเร็จก็จะพลันเป็นจริงขึ้นมาได้ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ในสิ่งที่ดีงาม จะมีแรงผลักดันอยู่ภายใน และหลั่งไหลออกมาเป็นถ้อยคำที่ดี ก่อให้เกิดการกระทำที่ดีตามมา ผลก็คือจะบันดาลความสุขและความสำเร็จสมปรารถนาให้เกิดขึ้น ความคิดที่แตกต่างกันก็ให้ผลที่แตกต่างกัน หลายคนอาจจะสงสัยว่า ทำไมคนเราถึงแตกต่างกันในเรื่องฐานะความเป็นอยู่ รูปร่างหน้าตาและสติปัญญา สิ่งเหล่านี้เป็นผลผลิตมาจากความคิด ขึ้นอยู่กับว่ามีความคิดที่ดีหรือไม่ดี ถ้าคิดดี แล้วให้ทานรักษาศีลเจริญภาวนาจะได้รับผลดี คือ ความร่ำรวย ความสวย ความหล่อและความเฉลียวฉลาด แต่ถ้าคิดไม่ดี ไปทำตรงกันข้าม ผลจะเกิดขึ้นตรงกันข้าม เพราะฉะนั้นสิ่งทั้งหลาย ทั้งมวลจะดีหรือร้าย ขึ้นอยู่กับใจเป็นสำคัญ มีวาระแห่งพุทธภาษิตที่มาใน สจิตตสูตร ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย หากว่าภิกษุไม่เป็นผู้ฉลาดในวาระจิตของผู้อื่นไซร้ เมื่อเป็นเช่นนั้น เธอทั้งหลายพึงศึกษาว่า เราทั้งหลาย จักเป็นผู้ฉลาดในวาระจิตของตน ภิกษุทั้งหลาย เธอพึงศึกษาอย่างนี้แล” พระพุทธองค์ทรงสั่งสอนให้พุทธสาวกเป็นผู้ฉลาดในจิตของตน ถ้าหากว่ายังไม่รู้วาระจิตของผู้อื่น อย่างน้อยก็ให้รู้ใจของตัว เพื่อจะได้รู้เท่าทันกิเลสอาสวะ ที่มันคอยจะสอดแทรกเข้ามาอยู่ตลอดเวลา เราเผลอเป็นไม่ได้ ถ้าใจเราว่างจากกุศล มีช่องว่าง เดี๋ยวกิเลส ความโลภ …

มงคลที่ 38 – จิตเกษม – ฉลาดคิด จิตจึงหลุดพ้น Read More »